نام‌های دیگر: دی کلرومتان، حلال متیلن، متیلن دی کلرومتان، گاز متیلن، بی کلراید، متیلن بی کلراید، کلراید متیلن، متیلن دی کلراید
فرمول شیمیایی: CH2CL2
دی کلرو متان یا همان متیلن کلراید یک مایع با بوی شیرین و بدون رنگ است که حلالیت بسیار بالایی دارد. مخفف نام متیلن کلراید، DCM می‌باشد. این مایع در دمای اتاق غیر قابل اشتعال است و در دمای ۳۹.۸ درجه سانتی‌گراد به جوش می‌آید. لازم به ذکر است که دانسیته بخار این مایع سه برابر هوا می‌باشد. مانند استات پتاسیم
متیلن کلراید دارای کاربردهای بسیار متنوعی است اما در صنعت به عنوان حلال در تولید رنگ نقاشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین برای از بین بردن کافئین قهوه، چای و خارج کردن ترکیب‌های مختلف در آزمایشگاه‌ها از این ماده استفاده می‌شود. در صورتی که بخار این ماده غلیظ باشد مانند مخدر است و به عنوان نوعی ترکیب شیمیایی کاملا سرطان‌زا می‌باشد.
برای تولید دی کلرو متان به میزان زیاد می‌توان از کلرینه کردن مستقیم متیل کلرید یا متان استفاده کرد. این روش تولید برای استفاده در موارد تجاری می‌باشد. این ماده در تولید الیاف مصنوعی، فیلم عکاسی، جوهر، چسب، رزین پلی کربنات، داروسازی و … مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین ماده اصلی برای تولید فوم پلی اورتان، ماده محرک در تولید حشره‌کش‌ها و خوشبوکننده‌های هوا، متیلن کلراید می‌باشد. از سولفات منیزیم چه میدانید؟
منابع طبیعی متیلن کلراید عبارتند از منابع اقیانوسی، آتشفشان‌ها و ماکروجلبک‌ها. اما متیلن کلرایدی که در حال حاضر در محیط زیست وجود دارد حاصل تولیدات صنعتی می‌باشد.
متیلن کلراید به دو صورت طبیعی و مصنوعی تولید می‌شود که در ادامه به شرح هر یک از آن‌ها می‌پردازیم.
همانطور که گفتیم متیلن کلراید به صورت طبیعی در اقیانوس‌ها، جلبک‌ها، تالاب‌ها و آتشفشان‌ها وجود دارد. اما در حال حاضر این ماده بیشتر به صورت مصنوعی تولید می‌شود. از کاربرد کربن فعال چه میدانید؟
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم برای تولید دی کلرو متان می‌توان از کلرزنی متیلن بی کلراید استفاده کرد. از واکنش متان یا کلرو متان با کلر به صورت گازی در دمایی حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ درجه سانتی‌گراد، دی کلرو متان یا متیلن کلراید تولید می‌شود. این فرآید به صورت زیر اتفاق می‌افتد:
CH3Cl + Cl2 → CH2Cl2 + HCl
CH2Cl2 + Cl2 → CHCl3 + HCl
CHCl3 + Cl2 → CCl4 + HCl
در دمای ۴۰۰ تا ۵۰۰ درجه سانتی‌گراد کلرومتان و متان طی یک سری واکنش فرآورده‌های کلردار تولید می‌کنند. فرآورده‌های خروجی این واکنش‌ها ترکیبی از کلرومتان، کلروفرم، دی کلرومتان، کلرید هیدروژن و تتراکلرید کربن است که با استفاده از تقطیر جداسازی می‌شوند. مانند پلی آلومینیوم کلراید
این ماده از دیگر کلر هیدروکربن‌ها سمی‌تر است. این ماده میزان فرار بودن بالایی دارد و به راحتی تبدیل به بخار می‌شود. در نتیجه بسیاری از مسمومیت‌ها می‌تواند از طریق استنشاق این ماده اتفاق بیفتند.
دی کلرو متان از طریق پوست نیز جذب می‌شود. همانطور که گفتیم بخار این ماده مانند مخدر عمل کرده و سبب به وجود آمدن سرگیجه، حالت تهوع، ضعف و بی حسی در فرد می‌شود. در صورتی که استنشاق این ماده بیشتر از حد مجاز باشد منجر به خفه شدن، کما و مرگ فرد خواهد شد.
در طی آزمایشاتی بر روی حیوانات متوجه شده‌اند که این ماده می‌تواند سبب سرطان کبد، غدد بزاقی، ریه، پستان و لوزالمعده شود اما این موارد برای انسان تا به حال اتفاق نیفتاده است. متیلن کلراید برای افرادی که مشکلات قلبی دارند بسیار مضر است. در صورت استنشاق این ماده توسط این افراد ضربان قلب نامنظم شده و گاهی حملات قلبی به افراد دست می‌دهد.
افرادی که در کارخانه‌های مصرف کننده این ماده کار می‌کنند در معرض بخار آن قرار می‌گیرند. بخارهای این ماده به علت سنگین بودن در نزدیکی سطح زمین قرار می‌گیرند به همین دلیل می‌تواند به راحتی استنشاق شود و مشکلاتی را برای سلامتی افراد به وجود آورد.
لازم به ذکر است که این ماده بر روی سیستم عصبی مرکزی تاثیر منفی دارد و بینایی، شنوایی، حرکت و روان افراد را مختل می‌کند. همچنین در صورتی که بخار آن غلظت زیادی داشته باشد، بینی و گلو نیز تحریک می‌شوند.
0 دیدگاه