مواد شیمیایی کشاورزی - کود شیمیایی - فدک دیار کیمیا

مواد شیمیایی کشاورزی به هر ماده‌ای گفته می‌شود که در رشد یا استفاده از هر گیاه یا حیوانی که برای انسان اهمیت اقتصادی دارد، دخیل باشد.

یک ماده شیمیایی کشاورزی ممکن است یک محصول طبیعی مانند اوره یا یک ماده شیمیایی مصنوعی باشد ولی با مواد شیمیایی صنعتی متفاوت است. مواد شیمیایی کشاورزی که اکنون مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از کودها، آفت کش‌ها، تنظیم کننده‌های رشد، مکمل‌های خوراک دام و مواد خام در فرآیندهای شیمیایی.

تعریف مواد شیمیایی کشاورزی

مواد شیمیایی کشاورزی برخلاف مواد شیمیایی دام به عنوان عوامل شیمیایی مانند قارچ‌کش‌ها و حشره‌کش‌ها تعریف می‌شود که برای کنترل ارگانیسم‌های مضر به محصولات کشاورزی (مانند قارچ‌ها، کنه‌ها، حشرات و جوندگان) یا ویروس‌ ها و … استفاده می‌شوند.

اصطلاح مواد شیمیایی کشاورزی به احتمال زیاد طیفی از مواد شیمیایی مورد استفاده برای محافظت از گیاهان در برابر موجودات مزاحم را دربر می‌گیرد؛ آفت کش‌ها و علف کش‌ها. این مواد شیمیایی باکتری‌ها، قارچ‌ها، جوندگان، کرم‌ها، حلزون‌ها و راب‌ها، حشرات، کنه‌ها، جلبک‌ها، موریانه‌ها یا هر گونه گیاهی یا حیوانی دیگری را که از آن تغذیه می‌کند، با آن رقابت می‌کند یا در رشد محصولات تداخل می‌کند، از کار می‌اندازد یا از بین می‌برد.

چنین مواد شیمیایی با توجه به ارگانیسمی که در برابر آن طراحی شده‌اند، نامگذاری می‌شوند.

کاربردهای مواد شیمیایی کشاورزی

مواد شیمیایی کشاورزی با مواد شیمیایی خوراکی متفاوت بوده و شامل طیف وسیعی از محصولات مورد استفاده در گیاهان، از علف کش‌ها گرفته تا تنظیم کننده‌های رشد گیاه است.

یک ماده شیمیایی کشاورزی یک ترکیب کشاورزی است که مستقیماً روی گیاهان یا روی گیاهان اعمال می‌شود و سبب افزایش رشد گیاه شده و یا از رشد علف‌های هرز و قارچ‌ها در گیاه جلوگیری می‌کند.

در مفهوم گسترده، مواد شیمیایی کشاورزی را می‌توان به دو دسته بزرگ تقسیم کرد، آنهایی که باعث رشد یک گیاه یا حیوان می‌شوند و آنهایی که از گیاهان یا حیوانات محافظت می‌کنند.

گروه اول کودهای گیاهی و مکمل‌های غذایی حیوانی و گروه دوم آفت کش‌ها، علف کش‌ها، واکسن های حیوانی و آنتی بیوتیک‌ها هستند.

به منظور سالم ماندن و رشد طبیعی، محصولات به تعدادی مواد مغذی نیاز دارند، برخی از آنها در مقادیر نسبتاً زیاد به نام درشت مغذی‌ها و برخی دیگر در مقادیر نسبتاً کم به نام ریز مغذی‌ها.

نیتروژن، فسفر و پتاسیم درشت مغذی‌ها و بور، کلسیم، کلر، مس، آهن، منیزیم، منگنز از جمله ریز مغذی‌ها محسوب می‌شوند.

الگوهای رشد گیاهان نیز می‌تواند تحت تأثیر استفاده مستقیم از برخی مواد شیمیایی باشد. به عنوان مثال، برخی از ترکیبات شیمیایی می‌توانند به طور چشمگیری بر سرعت رشد گیاهان و رسیدن میوه ها و سبزیجات تأثیر بگذارند. آنها برای اهداف مختلفی از تسریع رشد ریشه تا تاخیر در رسیدن میوه استفاده می‌شوند.

تاخیر در رسیدن برای بازاریابی محصولات کشاورزی بسیار مهم است زیرا زمان حمل و نگهداری محصول در قفسه‌های خواربار را افزایش می‌دهد.

انواع دیگر مواد شیمیایی مورد استفاده در پردازش، حمل و نقل و نگهداری میوه‌ها و سبزیجات عبارتند از آنهایی که رسیدن را کند یا تسریع می‌کنند (مالئیک هیدرازید، اتیلن اکسید، پرمنگنات پتاسیم.)

اتیلن و استیلن نمونه هایی هستند که در وزن محصولات کشاورزی تاثیر دارند و ماده‌ای مانند سیکلوهگزیمید رنگ سبز گیاه را حفظ می‌کند و اکسید اتیلن سفتی میوه‌ها را کنترل می‌کند.

از مواد شیمیایی نیز برای نگهداری و حفاظت از دام استفاده می‌شود. در یک زمان، حیوانات مزرعه تقریباً به طور انحصاری از غذاهای طبیعی در دسترس تغذیه می‌شدند.

آنها در مراتع چرا می‌کردند یا با یونجه یا علف‌های دیگر تغذیه می‌شدند. امروزه مکمل‌های شیمیایی با دقت ترکیب شده معمولاً به رژیم غذایی اکثر حیوانات مزرعه اضافه می‌شود.

این مکمل‌ها بر اساس مطالعات گسترده در مورد مواد مغذی که به رشد یا تولید شیر گاو، گوسفند، بز و سایر انواع دام کمک می‌کنند، تعیین شده‌اند.

تعدادی از مواد شیمیایی افزوده شده به خوراک دام هیچ هدف تغذیه ای ندارند اما مزایای دیگری نیز دارند.

به عنوان مثال، افزودن برخی هورمون‌ها به غذای گاوهای شیری می‌تواند تولید شیر آنها را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. مهندسی ژنتیک نیز در اصلاح محصولات کشاورزی و دام اهمیت فزاینده‌ای پیدا کرده است.

گاوهایی که با یک ماده شیمیایی اصلاح شده ژنتیکی به نام سوماتوتروپین گاوی تزریق می‌شوند، مقدار قابل توجهی شیر تولید می‌کنند.

آفت کش‌ها که به عنوان مواد شیمیایی کشاورزی نیز شناخته می‌شوند، موادی هستند که برای محافظت از گیاهان در برابر آفات استفاده می‌شوند. آنها شامل علف کش‌ها برای از بین بردن علف‌های هرز، قارچ کش‌ها برای خلاص شدن از شر بیماری‌ها و حشره کش‌ها برای از بین بردن حشرات هستند.

آفت‌کش‌ها یا محصولات محافظت از گیاه حداقل یک ماده فعال دارند و برای محافظت از گیاهان در برابر آفات و بیماری‌ها استفاده می‌شوند. بر میزان رشد گیاهان تأثیر می‌گذارد.

نمونه هایی از مواد شیمیایی کشاورزی

مواد شیمیایی کشاورزی ممکن است در غلظت‌ها و اشکال مختلف (مانند مایعات، پودرها، گرانول‌ها و گلوله‌ها) بسته به کاربرد مورد نظر خریداری شده و‌مورد استفاده کشاورزان و باغداران قرار بگیرند.

بسیاری از مواد شیمیایی قوی‌تر، کشاورز را ملزم به گذراندن دوره‌های آموز‌شی شیمیا‌یی برای امکان خرید و استفاده می‌کند.

مواد شیمیایی کشاورزی که معمولاً مورد استفاده قرار می‌گیر‌ند عبارتند از: گلایفوسیت آلومینیوم یا فسفید روی، آلی فسفات‌های بخور دهنده پیرتروئیدها متیل بروماید سدیم فلورو‌استات، دیکوات کرزول قلیایی و اسید‌ی پاک کننده‌های مواد مغذی نئونیکوتین و مکمل‌های غذایی نئونیکوتین.

اسید بو‌ریک، اوره فسفات، مونو پتاسیم فسفات، سولفات منگنز، اسید فسفریک، سولفات منیزیم، پتاسیم هیدروکساید، گلایسین، سولفات مس، سولفات روی، ادتا دو سدیم، سولفات آهن و … از دیگر نمونه‌های مواد شیمیایی کشاورزی هستند که در صنعت کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نحوه استفاده از مواد شیمیایی کشاورزی چگونه است؟

• برای استفاده ایمن از مواد شیمیایی باید اطمینان حاصل کنید که هر فردی که از مواد شیمیایی در کشاورزی استفاده می‌کند آموزش مناسبی برای استفاده از مواد شیمیایی و تجهیزات مورد نیاز دیده باشد.

• هنگام مخلوط کردن مواد شیمیایی، از کیتًهای تخلیه شیمیایی برای کاهش خطر نشت استفاده کنید.

• فقط مقدار ماده شیمیایی مورد نیاز برای کار را مخلوط کنید.

• مطمئن شوید که محل استفاده و مخلوط کردن مواد شیمیایی از تهویه هوای خوبی برخوردار است.

• دستورالعمل های سازنده روی برچسب مواد شیمیایی و کودها را دنبال کنید.

• همیشه از لباس‌های محافظ توصیه شده مانند دستکش‌های مقاوم در برابر مواد شیمیایی، روپوش، عینک و ماسک های مناسب P2 یا ماسک تنفسی P3 استفاده کنید.

• از قرار گرفتن در معرض حیوانات یا گیاهان غیر هدف خودداری کنید.

• تجهیزات را پس از استفاده شیمیایی سه بار شستشو دهید و آب شستشو (شستشو) را دور بریزید.

مواد شیمیایی کشاورزی را چگونه نگهداری کنیم؟

• برای نگهداری مواد شیمیایی و کودهای کشاورزی، همیشه دستورالعمل های سازنده را برای نگهداری مناسب دنبال کنید.

• مواد شیمیایی را در ظروف اصلی خود نگه دارید و در بطری‌های کوچکتر نریزید.

• برچسب‌ها را از ظروف مواد شیمیایی جدا نکنید.

• مواد شیمیایی را در یک سوله دربسته و دارای تهویه مناسب با کف‌هایی که حاوی ریزش هستند، نگهداری کنید.

• مواد شیمیایی و تجهیزات حفاظت فردی مناسب را در مکان‌های مختلف نگهداری کنید.

• فیلتر(ها) را از ماسک‌ها به طور جداگانه در تجهیزات حفاظتی آلوده در صورت عدم استفاده نگهداری کنید.

• دسته های مختلف مواد شیمیایی را برای جلوگیری از واکنش‌ها جدا کنید.

• خوراک دام، بذر و کود را جدا از سایر مواد شیمیایی نگهداری کنید. مواد پاک کننده

مانند ماسه، خاک را در دست داشته باشید.

• منابع قابل اشتعال و آتش زا را به خوبی از مواد شیمیایی دور نگه دارید.

همانطور که اشاره کردیم، مواد شیمیایی در کشاورزی به موادی گفته می‌شود که در رشد یا استفاده از هر نوع گیاهان و حیوانات دخالت داشته باشد.

یک ماده شیمیایی کشاورزی ممکن است یک محصول طبیعی مانند اوره یا یک ماده شیمیایی مصنوعی باشد که امروزه این مواد شامل کودها، آفت کش‌ها، تنظیم کننده‌های رشد، مکمل‌های خوراک دام و مواد خام برای استفاده در فرآیندهای شیمیایی هستند.

از نمونه‌های آن‌ها می‌توان به اسید بوریک، اوره فسفات، مونو پتاسیم فسفات، سولفات منگنز، اسید فسفریک، سولفات منیزیم، پتاسیم هیدروکساید، گلایسین، سولفات مس، سولفات روی، ادتا دو سدیم، سولفات آهن و … اشاره کرد که بسته به نوع ویژگی‌هایی که دارند برای مصارف مختلف در کشاورزی و باغداری مورد استفاده قرار می‌گیرند.